23 Haziran 2012 Cumartesi

KISKANMAK (2009)


KISKANMAK (2009)

Çekim:  Demirkubuz filmin giriş sahnesinde mekanı göstermek için genel çekimi (long shot), karakterlerin eylemlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini ve diyalogları göstermek için bel plan (medium shot), karşı açı (reverse angle shot) ve öznel çekim tekniklerini kullanmıştır. Diyaloglar sırasında uç çekimler, açı-karşı açı çekimler ile desteklenmiştir. Yakın plan çekimler ve baş çekimler film boyunca kullanılmış, özellikle karakterlerin ruh hallerini göstermek için diyalogların olmadığı sahnelerde uygulanmıştır. Film boyunca özellikle iç mekan ev sahnelerinde “çerçeve içinde çerçeve” çekim stili görülmektedir.  Alan derinliği incelendiğinde, yönetmenin diğer filmlerinde de olduğu gibi sığ alan derinliğinin kullanıldığını; nesnelerin ve karakterlerin arka arkaya durduğu çekimlerde sadece öndekinin veya sadece arkadakinin net göründüğü izlenmektedir. Karakterlerin hareketlerini takip eden soldan sağa ve yukarıdan aşağı çevrinmeler çok sık olamamakla birlikte film boyunca değişik sahnelerde kullanılmıştır. Kadrajlar, karakterlerin küçük şehirde yaşamanın getirdiği sıkışmışlıklarını, gizli saklı yürüttükleri işlerin baskısını hissettirecek şekilde sıkışık kullanılmıştır.
Görüş ve kamera açıları incelendiğinde Demirkubuz’un ağırlıklı olarak olağan görüş noktasını (göz hizası) tercih ettiği görülür. Filmin başında yüksek görüş açısından mekanı çekmesi, zaman zaman alçak açı ile karakterlerin hareketlerini takip etmesi (örneğin hapishaneden çıkınca ağabeyinin elini öpmek isteyen Seniha’yı alçak açıdan göstermesi), film içinde kullanılan farklı çekim açılarına örnek olarak gösterilebilir.

Ses: Filmde ses, doğal şekilde ortamdaki arka plan gürültüsü ile birlikte kullanılmıştır. Filmin içinde yağmur, gök gürültüsü, su sesleri ve bir kez duyulan gemi sireni gibi dış sesler bulunmaktadır. 

Müzik: Filmde müzik ilk sahnedeki tango müziği ile başlar.  Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan kutlamayı destekler nitelikte döneme uygun müzik seçimi dikkati çekmektedir.  Filmin devamında sinemada çalınan flüt ve yine Mühendis Halit’in evinde geçen piyano sahnesinde müzik vardır.  Bu üç müzik kullanımı da hikayenin bir parçası olarak sahneye, ortama ait duyulan müziklerdir.  Bunların dışında, diğer filmlerinde de müzik kullanımına pek yer vermeyen Demirkubuz, Albinoni’nin Adagio parçasını Kıskanmak filminde bir kez ortada bir kez de son sahnede kullanır.

Çevre Düzeni: Kıskanmak, iç mekanların dış mekanlara oranla çok daha fazla kullanıldığı bir filmdir.  İç mekanlar arasında filmin başında görülen müzikhol, Mühendis Halit’in evi, sinema, Nüshet’in evi, hapishane, savcının odası, Trabzon’daki okul, Seniha’nın evi, Zonguldak’taki otel ve avukatın bürosu bulunmaktadır. Sahnelerin geçtiği dış mekanlar ise maden ocağı, sokaklar ve gemi sahnelerinin geçtiği yerlerdir. 
İç mekanlarda kullanılan donatım (ev eşyaları, duvarda asılı portreler, giysiler… vb.) film boyunca doğal kullanımın bir parçası olmuştur. Döneme uygun olarak seçilmiş ev içi nesneler, mobilyalar konuya ve karakterlerin sosyo-ekonomik durumlarına uygun olarak kullanılmıştır.

Giysi: Kıyafet devrimini benimseyen üst sınıf kadınların ve erkeklerin kostümleri, saç stilleri özenli bir şekilde filme eklenmiştir. Oyuncuların giysileri de karakterlerin sosyo-ekonomik durumlarına uygun olarak seçilmiştir.  Seniha’nın sürekli siyah giyinmesi çirkinliğini saklayabileceği bir öğe olarak yorumlanabilir fakat siyah kıyafetin yas göstergesi olması da Seniha karakterinin farklı yorumlanmasına sebep olabilir.  Filmin içinde geçen al kumaş sahnesi, Seniha’nın kendisine siyahtan başka hiçbir şeyi yakıştırmadığını gösterir.  Seniha, bir hediye olarak al kumaşı, kendisiyle dalga geçilmesi olarak yorumlar. 

Kurgu:  Kurgu açısından incelendiğinde sahneler arası noktalamalarda kesme kullanılmıştır.  Işığın sönmesiyle oluşan karanlık da zaman zaman noktalama olarak kullanılmıştır.  Bu kullanımı özellikle Üçüncü Sayfa filminde de görürüz. Uzunluk bakımından incelendiğinde uzun ve kısa çekimlerin karışık olarak kullanıldığı çapraşık kurgu yapısından bahsedilebilir. Anlatım bakımından incelendiğinde doğrusal zaman akışı yerine geriye dönüşlerin olduğu bir kurgu yapısı vardır.  İçerik bakımından kurguya baktığımızda ise iki kez eksilti (Elipsis) kullanıldığını görürüz.  Diyalogların olduğu sahnelerde hızlı kurgu kullanılmıştır. Uyum (continuity) açısından değerlendirildiğinde Kıskanmak filminin devinim, uzam, ışık, ve donanımda sorunsuz bir akışı vardır.  Renk konusunda film boyunca soluk ve hafifi karartıcı, dönem filmlerine has, bir filtrenin kullanıldığı söylenebilir.

Işık:  Yönetmen filmin genelinde mevcut/doğal ışığı kullanmıştır. Genellikle iç mekanlarda ve gece geçen filmin genelinde karanlık bir atmosfer vardır.  Karakterlerin yaşadığı kıstırılmışlık ve sıkıntı hissini destekleyecek şekilde, bazı sahnelerde ışık oldukça karanlık tutulmuş, karakterlerin yüzleri yarı görünür kılınmıştır.   

Oyunculuk: Kıskanmak filminde profesyonel oyuncular kullanılmıştır.  Oyunculuk filmin genelinde akıcıdır fakat kimi sahnelerde (Nüshet ve Mükerrem’in tartışma sahnesinde) diyaloglar ve oyunculuk inandırıcılıktan uzaklaşmıştır. 

İçerik: Kıskanmak filmi Nahit Sırrı Örik’in aynı adlı romanından uyarlanmıştır.  1930’larda Zonguldak’ta geçe hikayede Mühendis Halit ve güzel karısı Mükerrem, Halit’in kız kardeşi Seniha birlikte yaşamaktadırlar. Cumhuriyet kutlaması sırasında Mükerrem ile genç ve yakışıklı Nüshet arasında bir ilişki başlar.   Çirkinliğinden dolayı sessiz ve herkesten uzak durmaya çalışan Seniha, Mükerrem’in gizli saklı ilişkisini öğrendiğinde, ağabeyine duyduğu kıskançlığı da kullanarak Halit ile Mükerrem’in ilişkisini yönlendirmeye çalışır. 

İşlenen temalar: Zeki Demirkubuz bu filminde kıskançlık, ilişkiler, modernleşme, sıkıntı ve çaresizlik temalarını işlemiştir.  Önceki filmlerinde kullandığı temalar ile örtüşen bu temalar yönetmenin filmler arasında bir bütünlük oluşturmaktadır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder